Günümüzde, çalar saatler ve alarmlar, sabahın birinci saatlerinde uyanmamıza büyük bir kolaylık sağlıyor. Lakin, çalar saatlerin şimdi icat edilmediği devirlerde, beşerler sabah erken saatlerde nasıl vaktinde uyanıyordu? Tarih boyunca farklı kültürler, belli bir vakitte uyanmak için çeşitli yaratıcı sistemler geliştirdi.
Doğal Işık ve Güneş Saati
Güneşin doğuşu ve batışı, eski periyotlarda insanların günlük hayatlarının değerli bir kesimiydi. Beşerler çoklukla güneşin doğuşuyla uyanır ve gün batımıyla dinlenmeye çekilirdi. Güneş saati üzere vakti ölçen aygıtlar, tarlalarda ve çiftliklerde çalışan insanların işlerini planlamalarına yardımcı oluyordu.
Biyolojik Saat ve Alışkanlıklar
İnsan vücudunun biyolojik saati, sistemli alışkanlıklar ve sabit bir uyku programı ile vakitle gelişebilir. Eski devirlerde beşerler, ekseriyetle nizamlı bir uyku sistemi izledikleri için bedenleri muhakkak bir saatte uyanmaya alışmıştı. Bu biyolojik saat, çalar saat olmadan da çalışanların vaktinde uyanmasına yardımcı oluyordu.
Horozlar ve Başka Hayvanlar
Kırsal bölgelerde, horozlar sabahın erken saatlerinde öterek insanlara uyanma vaktini bildirirdi. Horozlar, güneşin doğuşuna yakın saatlerde öterek, çiftçilerin işlerine vaktinde başlamalarına yardımcı oluyordu. Misal biçimde, başka çiftlik hayvanları da sabahın erken saatlerinde hareketlenerek, çiftçilere uyanma sinyali veriyordu.
Uyandırıcılar (Knocker-Uppers)
Sanayi İhtilali devrinde, bilhassa İngiltere’de, “knocker-upper” ismi verilen bireyler ortaya çıktı. Bu şahıslar, belli bir fiyat karşılığında sabah erken saatlerde müşterilerini uyandırıyorlardı. Pencerelere uzun çubuklarla yahut taşlarla vurarak, çalışanları vaktinde işe gitmeleri için uyandırıyorlardı. Bu sistem, çalar saat olmadan da çalışanların sistemli bir formda uyanmalarını sağlıyordu.
Su Saatleri ve Mum Saatleri
Bazı eski toplumlar, suyun yahut mumun makul bir müddet sonra bitmesi üzerine kurulu su saatleri ve mum saatleri üzere aygıtlar geliştirdi. Bu aygıtlar, muhakkak bir vakit aralığını ölçmek için kullanılıyor ve uyku müddetlerini ayarlamakta insanlara yardımcı oluyordu. Örneğin, bir mumun büsbütün yanması, belli bir mühletin geçtiğini gösterebilirdi.
Davulcular ve Kutsal Zamanlar
Bazı kültürlerde, belli vakitlerde davul çalarak yahut dini davetler yaparak insanlara sabahın geldiğini hatırlatma geleneği vardı. Bilhassa İslam dünyasında, sabah ezanı insanlara sabah namazı vakti geldiğini bildirir ve onları uyanmaya davet ederdi. Bu cins uyanma davetleri, toplulukların günlük ömrünü düzenleyen değerli bir rol oynuyordu.
Çalar saatlerin ve alarmın şimdi icat edilmediği periyotlarda, insanların vaktinde uyanmalarını sağlayan çeşitli yaratıcı ve tesirli prosedürler vardı. Doğal işık, biyolojik saat, hayvanlar, uyandırıcılar, su saatleri ve dini davetler üzere prosedürler, çalar saatler kadar tesirliydi ve insanların günlük ömürlerini düzenlemelerine yardımcı oluyordu. Bu yaratıcı usuller, çağdaş teknolojinin sunduğu rahatın ötesinde, insanlığın tarih boyunca ne kadar yenilikçi olduğunun bir delilidir.
Daha fazla bu şekil içerikler için web sitemizi ve de instagram hesabımızı takip etmeyi unutmayınız!
