Müziğin analog dünyasındaki en nostaljik oyunculardan biri olan pikap, yıllar geçse de hala tutkuyla kullanılan bir ses çalma aygıtıdır. Pekala pikap ne vakit icat edildi? Bu sorunun karşılığı, aslında ses kaydının tarihçesine uzanan epey değişik bir geçmişe dayanıyor. İşte adım adım pikabın icadından günümüze kadar gelen büyüleyici yolculuğu…
Pikap Nedir, Ne İşe Fayda?
Pikap; üzerine yerleştirilen plak sayesinde fizikî ses verisini iğnesiyle okuyarak müziğe dönüştüren, analog bir müzik çalar aygıtıdır. Plak döner, iğne üzerindeki girinti ve çıkıntılardan ses dalgalarını algılar, bu da hoparlörlere iletilerek müzik olarak duyulur.
Pikaplar yalnızca müzik dinlemek için değil, tıpkı vakitte ses kaydı yapmak için de kullanılmıştır. Bu özelliğiyle uzun yıllar boyunca hem konutlarda hem de radyo stüdyolarında vazgeçilmez olmuştur.
Pikabın Atası: Fonatograf (1857)
Modern pikabın kökeni, 1857 yılında Edouard-Leon Scott de Martinville tarafından Fransa’da icat edilen fonatograf isimli aygıta dayanır. Bu aygıt, ses dalgalarını bir yüzeye yazarak birinci sefer sesin fizikî bir izini oluşturdu. Lakin bu izler çalınamazdı; yani fonatograf, yalnızca sesin varlığını kaydeden fakat onu yine üretemeyen bir deneysel aletti.
Edison’un Fonografı (1877)
Thomas Edison, 1877 yılında fonatografın daha gelişmiş bir versiyonunu icat etti. Bu yeni aygıt, sesi folyo kaplı silindirlere kaydedebiliyor ve tekrar çalabiliyordu. Bu kıymetli bir gelişmeydi zira artık ses sırf kaydedilmiyor, birebir vakitte dinlenebiliyordu. Tekrar de aygıt kullanım açısından pratik değildi, zira elle çalıştırılıyordu.
Alexander Graham Bell’in Katkısı
Telefonun mucidi Alexander Graham Bell, Edison’un fonografını geliştirerek ses kalitesini artırmayı başardı. Balmumu üzere yeni materyaller kullanarak sesin daha uzun periyodik ve net bir biçimde kaydedilmesini sağladı. Bu sayede ses kayıtları daha sağlam hale geldi.
Gramofonun İcadı: Emile Berliner (1887)
Pikabın direkt atası olan gramofon, 1887 yılında Emile Berliner tarafından icat edildi. Berliner, sesi silindire değil, disk formundaki plaklara kaydetmeye başladı. Bu diskler sayesinde ses kayıtları çoğaltılabilir hale geldi ve gramofonlar ticari olarak satışa sunuldu.
Bu sayede gramofonlar kısa müddette konutlara girdi ve müzik dinleme alışkanlığında ihtilal yarattı. Ayrıyeten Eldridge R. Johnson tarafından geliştirilen tekniklerle ses kalitesi daha da güzelleştirildi ve cızırtılar azaltıldı.
Pikap Ne Vakit Ortaya Çıktı?
Gramofonun daha kompakt ve kullanıcı dostu hale getirilmesiyle modern pikap ortaya çıktı. Gramofon ile pikap ortasında net bir geçiş noktası olmasa da, 1900’lü yılların başlarında ticari olarak plak çalan aygıtların meskenlere girmesiyle birlikte pikaplar yaygınlaşmaya başladı.
Pikaplar Ne Vakit Yaygınlaştı?
- 1930-1940: Pikaplar Amerika başta olmak üzere tüm dünyada popülerleşti. Radyo ile birlikte kullanıldı.
- 1960-1970: Pikaplar altın çağını yaşadı. Plak satışları tepeye ulaştı. Gençler müziğe daha çok ilgi göstermeye başladı.
- 1980-1990: DJ kültürünün doğmasıyla pikaplar yeni bir mana kazandı. Scratch üzere teknikler rap ve hip hop müziği etkiledi.
Pikap Neden Unutuldu?
1980’li yılların sonunda kasetler ve akabinde CD’ler piyasaya çıkınca, pikaplar yavaş yavaş unutulmaya başlandı. 2000’li yıllara gelindiğinde ise dijital müzik platformlarının yaygınlaşması, pikapları büsbütün gölgede bıraktı.
Pikap Yine Nasıl Tanınan Oldu?
Son yıllarda yaşanan vintage ve retro akımı, pikapların yine ilgi görmesine neden oldu. Günümüzde pek çok müzik markette yeni basım plaklar bulmak mümkün. Ayrıyeten müzikseverler, analog ses kalitesini ve nostaljik hissi yine keşfettikleri için pikaplar meskenlere geri döndü.
Geçmişten Günümüze Pikap
Pikap, yalnızca bir müzik çalar değil, tıpkı vakitte müziğin tarihine tanıklık eden bir aygıttır. 1857’deki fonatograftan 1887’deki gramofona, oradan 20. yüzyılın en ikonik müzik aletine dönüşen pikap, bugün hala tutkuyla kullanılmaya devam ediyor.
Eğer siz de pikap kullanıyor ya da kullanmayı düşünüyorsanız, bu nostaljik dünyanın kapılarını aralamak için olağanüstü bir zaman!
”LED Işıklı Lamba Ne Vakit İcat Edildi?” isimli yazımıza göz atmanızı tavsiye ederiz.
Daha fazla bu usul içerikler için web sitemizi ve de instagram hesabımızı takip etmeyi unutmayınız!
