Bisiklet, günümüzde hem ulaşım hem de spor hedefiyle yaygın olarak kullanılan, iki yahut üç tekerlekli, pedallı ve insan gücüyle hareket eden bir taşıttır. Kimi modellerde elektrik motoru takviyesi de bulunabilir. Tarihî süreç içinde birçok farklı isimle anılmış olan bisiklet, kimi bölgelerde “velespit”, “demirat” ya da “çiftteker” üzere isimlerle da bilinmiştir.
Bisiklet Türleri
Bisikletler, kullanım gayelerine nazaran çeşitli çeşitlere ayrılır. Günlük ulaşım, spor ve macera üzere farklı alanlarda kullanılan bisikletlerin esas cinsleri şunlardır:
- Yol bisikleti: Hafif ve ince tekerlekleri ile uzun aralarda yüksek sürat için tasarlanmıştır.
- Dağ bisikleti: Engebeli topraklarda kullanılmak üzere üretilmiş, sağlam ve kalın tekerlekleri olan bisikletlerdir.
- BMX: Akrobatik hareketler ve yarışlar için kullanılan, küçük ve sağlam bisikletlerdir.
- Şehir (hibrit) bisikleti: Günlük ulaşım ve rahat sürüş için tasarlanmıştır.
- Tandem bisiklet: İki kişinin birebir anda sürebileceği özel bir bisiklet tipidir.
- Tur bisikleti: Uzun seyahatler için uygun, güçlü ve konforlu bisikletlerdir.
Bisikletin İcadı ve Gelişimi
Bisikletin icadı tek bir mucide yahut tarihe dayanmaz; vakit içinde çeşitli geliştirmelerle bugünkü halini almıştır. Lakin birinci bisiklet gibisi aracın, 1817 yılında Alman mucit Karl von Drais tarafından geliştirildiği bilinmektedir.
Von Drais, “Laufmaschine” (koşu makinesi) ismini verdiği aracını 14 kilometre boyunca kullanarak test etmiş ve 1818 yılında Paris’te tanıtmıştır. Bu modelde pedallar bulunmuyordu; şoför, yere ayaklarını koyarak aracı itiyordu. Daha sonra “draisienne” yahut “velosipede” olarak anılmaya başlanan bu icat, bisikletin temelini oluşturmuştur.
Bisikletin Evrimi ve Çağdaşlaşma Süreci
Von Drais’in icadı, vakitle Avrupa ve Amerika’da yaygınlaştı. 19. yüzyılın ortalarına gelindiğinde Londralı Denis Johnson, draisienne modelini geliştirerek İngiltere’de üretime başladı. Ancak, bu erken devir bisikletlerin düzgün yollar haricinde kullanımı güç olduğundan kısa mühlet içinde popülerliği azaldı.
Gerçek manada pedallı bisikletin üretimi, 1860’lı yıllarda Fransız mucit Pierre Michaux ve oğlu Ernest Michaux tarafından gerçekleştirildi. Pedallı birinci bisikletler, “Kemik Sarsıcı” olarak isimlendirildi, zira ahşap tekerlekleri titreşimleri ememediği için sürüşü epeyce sarsıntılıydı. Michaux ailesi, bu bisikletleri seri üretime geçirerek daha geniş kitlelere ulaşmasını sağladı.
19. yüzyılın sonlarına hakikat, İskoç mucit John Boyd Dunlop’un 1888 yılında havalı lastiği icat etmesi, bisiklet sürüşünü çok daha konforlu hale getirdi. Böylelikle bisiklet sanayisi süratle büyüdü ve bisiklet, ulaşımda kıymetli bir yer edindi.
20. yüzyılın başlarından itibaren seri üretim arttıkça bisikletler daha erişilebilir hale geldi. Bilhassa Belçika, Fransa, İngiltere, İtalya ve İspanya üzere ülkelerde bisiklet fabrikaları yaygınlaştı ve bisiklet sporları gelişmeye başladı.
Bisikletin Askerî ve Günlük Hayattaki Kullanımı
Bisiklet, yalnızca ferdî ulaşım aracı olarak değil, askerî emellerle da kullanılmıştır. I. ve II. Dünya Savaşları sırasında Avrupa orduları, bisikletleri askeri birliklerin süratli hareket etmesini sağlamak için kullanmıştır. Günümüzde ise bisiklet, etraf dostu ulaşım aracı olarak kent içi ulaşımda ve spor etkinliklerinde değerli bir yere sahiptir.
Bisikletin tarihi, icadından bugüne kadar daima bir gelişim göstermiştir. Karl von Drais’in 1817’deki birinci denemesiyle başlayan bu seyahat, günümüzde yüksek teknolojiyle donatılmış, elektrik dayanaklı bisikletlere kadar uzanmıştır. Hem ekonomik hem de etraf dostu bir ulaşım aracı olan bisiklet, her geçen gün daha fazla insan tarafından tercih edilmeye devam etmektedir.
Daha fazla bu usul içerikler için web sitemizi ve de instagram hesabımızı takip etmeyi unutmayınız!
