İnsansız hava araçları, yani İHA’lar ya da yaygın ismiyle dronelar, günümüzde askeri operasyonlardan tarıma, sinema kesiminden güvenlik uygulamalarına kadar birçok alanda kullanılan gelişmiş teknolojik araçlardır. Fakat bu yüksek teknoloji eserlerinin geçmişi sandığınızdan çok daha eskiye dayanmaktadır.
Peki, drone ne vakit icat edildi ve nasıl bugünkü haline ulaştı?
Drone’un Kökeni: Birinci Adımlar Nerede ve Ne Vakit Atıldı?
Drone’ların tarihçesi, 18. yüzyıla kadar uzanır. Elbette o periyotta bugünkü manada elektronik ve motorlu hava araçlarından kelam etmek mümkün değildi. Fakat insansız uçuş fikri, birinci sefer 1783 yılında, Fransız mucitler Joseph-Michel ve Jacques-Étienne Montgolfier kardeşlerin sıcak hava balonunu insansız olarak gökyüzüne göndermesiyle gerçeklik kazandı. Bu, insan denetimi olmadan havada durabilen birinci hava aracıydı.
Bu olay, günümüzdeki İHA’ların ilham kaynaklarından biri olarak kabul edilir. Yani, drone teknolojisinin temelleri, 18. yüzyılda atıldı diyebiliriz. Fakat bugünkü anlamda “drone” teknolojisi için daha çok 20. yüzyıla bakmak gerekir.
Nikola Tesla ve Uzaktan Denetim Teknolojisinin Gelişimi
Drone teknolojisinin bir sonraki değerli adımı ise 1898 yılında Nikola Tesla tarafından atıldı. Tesla, New York’taki bir fuarda, uzaktan kumanda ile denetim edilen küçük bir tekneyi halka tanıttı. Bu, elektromanyetik dalgalarla bir aracın uzaktan yönlendirilebileceğini gösteren birinci değerli deneydi. Tesla’nın bu başarısı, yıllar sonra geliştirilecek uzaktan kumandalı hava araçlarının temelini oluşturdu.
Bu teknolojinin gelişmesiyle birlikte, 20. yüzyılın başlarında askeri emelli insansız hava araçları üzerine çalışmalar sürat kazandı.
İHA’ların Askeri Kullanımı ve İkinci Dünya Savaşı
İkinci Dünya Savaşı sırasında, insansız hava araçlarının temel versiyonları kullanılmaya başlandı. ABD ve İngiltere üzere ülkeler, maksat uçağı olarak kullanılabilecek ve düşman savunmasını test edebilecek araçlar geliştirdiler. Bu uçaklar ekseriyetle uzaktan kumanda ile yönlendiriliyor, patlayıcı taşıyor ya da yalnızca eğitim emelli kullanılıyordu.
Bu periyotta geliştirilen drone sistemleri, bugünkü gelişmiş aygıtlarla kıyaslanamayacak kadar ilkel olsalar da, çağdaş drone teknolojisinin askeri kullanım potansiyelini birinci gösteren örnekler olarak tarihe geçti.
Modern Drone Teknolojisinin Babası: Abraham Karem
Drone teknolojisinin bugünkü halini almasında Abraham Karem isimli mühendis büyük rol oynamıştır. 1937 yılında Bağdat’ta doğan Karem, İsrail’de büyüdü ve havacılığa olan ilgisi onu mühendislik okumaya yönlendirdi.
1970’li yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’ne taşınan Karem, kendi şirketi olan Leading Systems Inc.‘i kurdu. Burada, “Albatross” isimli birinci drone prototipini geliştirdi. Bu drone, yaklaşık 90 kilogram ağırlığındaydı, fakat havada uzun müddet kalabiliyordu.
Karem’in çalışmaları, DARPA (ABD Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı) tarafından desteklendi ve onun geliştirdiği teknoloji, daha sonra dünyanın en tanınmış askeri drone’u olan MQ-1 Predator’un temelini oluşturdu.
Predator Drone ve Çağdaş Periyodun Başlangıcı
Predator İHA, 1990’ların başında ABD ordusu tarafından etkin olarak kullanılmaya başlandı. Bilhassa Afganistan ve Irak’taki operasyonlarda keşif ve amaç belirleme vazifelerinde aktif rol oynadı.
Predator, hem uzun vadeli havada kalma kabiliyeti hem de hassas kameraları sayesinde çağdaş askeri gözetleme teknolojisinin simgesi haline geldi. Abraham Karem’in bu alandaki katkıları, ona “modern drone teknolojisinin babası” unvanını kazandırdı.
Sivil Kullanımın Yükselişi: 2000’li Yıllar ve Sonrası
İHA teknolojisi, 2000’li yıllarda askeri kullanımdan sivil alanlara da yayılmaya başladı. Birinci olarak medya ve sinema bölümünde, daha sonra ise tarım, güvenlik, haritacılık ve e-ticaret üzere alanlarda ticari dronelar kullanılmaya başlandı.
Gelişen GPS, sensör ve kamera teknolojileri sayesinde, kullanıcı dostu, hafif ve uygun maliyetli drone modelleri piyasaya sunuldu. Bu gelişme, drone’ların ferdi kullanımını da yaygınlaştırdı.
Drone Teknolojisinin Geleceği
Bugün dronelar yalnızca gökyüzünde değil; deniz altında, karada ve hatta uzayda bile kullanılabilecek teknolojilere hakikat evriliyor. Yapay zeka dayanaklı otonom sistemler sayesinde, gelecekte dronelar daha bağımsız, daha süratli ve daha tesirli olacak.
Ayrıca, drone kuryeciliği, hava taksiler ve akıllı kent altyapılarında kullanılacak kent içi hava ulaşımı tahlilleri, önümüzdeki yıllarda hayatımıza girmeye hazırlanıyor.
”Balon Ne Vakit İcat Edildi?” isimli yazımıza göz atmanızı tavsiye ederiz.
Bu şekil eşsiz içerikler için web sitemizi ve de instagram hesabımızı takip etmeyi unutmayınız.
