Newton Kimdir?
Isaac Newton (1643-1727), tarihteki en tesirli bilim insanlarından biridir. Çağdaş fiziğin temel taşlarını oluşturan keşifleri ve matematik alanındaki çalışmalarıyla tanınır. İngiltere’de doğan Newton, Cambridge Üniversitesi’nde matematik okudu ve bu devirde bilim dünyasına büyük katkılar sağladı. En bilinen çalışmaları arasında evrensel yerçekimi kanunu ve hareket kanunları yer alır. Ayrıyeten, optik üzerine yaptığı çalışmalar ve diferansiyel ve integral hesap üzere matematik alanındaki katkılarıyla da bilinir. Newton, 17. yüzyılın sonlarında “Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica” (Doğa İdeolojisinin Matematiksel İlkeleri) isimli yapıtını yayımlayarak bilim dünyasına damgasını vurdu.
Newton’un Hareket Kanunları Nelerdir?
Newton’un hareket kanunları, cisimlerin hareketlerini ve bu hareketlerin nedenlerini açıklayan üç temel prensiptir. Bu yasalar, günlük hayattan karmaşık mühendislik sorunlarına kadar birçok alanda kullanılmaktadır. Newton’un bu kanunları, klasik mekaniğin temellerini oluşturarak çağdaş bilim ve mühendisliğin gelişmesinde büyük rol oynamıştır.
Newton’un 1. Hareket Yasası: Eylemsizlik Prensibi
Newton’un birinci hareket yasası, “Eylemsizlik Prensibi” olarak da bilinir. Bu yasa, bir cismin hareketsiz kalmaya yahut sabit bir süratte doğrusal hareket etmeye devam edeceğini söyler, ta ki bir dış kuvvet onu bu durumdan çıkarana kadar. Bu yasa şu halde özetlenebilir:
“Bir cisim, üzerine bir net kuvvet uygulanmadığı sürece, duruyorsa durmaya, hareket ediyorsa sabit süratle hareket etmeye devam eder.”
Bu prensip, bilhassa sürtünme üzere dış kuvvetlerin tesirlerini göz gerisi ettiğimizde daha besbelli hale gelir. Uzay boşluğunda hareket eden bir objenin, üzerine rastgele bir kuvvet uygulanmadığında daima hareket halinde kalması bu prensibe örnektir.
Newton’un 2. Hareket Yasası: Kuvvet, Kütle ve İvme İlişkisi
Newton’un ikinci hareket yasası, bir cismin hareketinin, üzerine tesir eden net kuvvet ile direkt, kütlesiyle aykırı orantılı olduğunu belirtir. Matematiksel olarak bu yasa şu formülle söz edilir:
F = m × a
Bu formülde, F kuvveti, m kütleyi ve a ivmeyi temsil eder. İkinci hareket yasası, bir cismin kütlesi ne kadar büyükse, tıpkı kuvvetin daha az ivme yaratacağını yahut bir cismin üzerine daha fazla kuvvet uygulandığında ivmesinin artacağını belirtir. Örneğin, ağır bir kamyonu itmek, küçük bir bisikleti itmekten çok daha zordur zira kamyonun kütlesi daha büyüktür.
Newton’un 3. Hareket Yasası: Etki-Tepki Prensibi
Newton’un üçüncü hareket yasası, “Etki-Tepki Prensibi” olarak bilinir. Bu yasa, her tesire karşılık eşit büyüklükte ve zıt tarafta bir reaksiyon kuvveti olduğunu söz eder. Bu prensip şu formda özetlenebilir:
“Bir cisim, öteki bir cisme bir kuvvet uyguladığında, ikinci cisim de birinci cisme eşit büyüklükte, ancak zıt tarafta bir kuvvet uygular.”
Bu yasa, günlük hayatta pek çok yerde gözlemlenebilir. Örneğin, bir yüzme havuzunda duvara itme kuvveti uygulandığında, duvar da yüzücüye zıt istikamette bir kuvvet uygular ve yüzücü geri itilerek hareket eder. Tıpkı formda, bir roketin fırlatılması sırasında motorlardan çıkan gazlar aşağı yanlışsız kuvvet uygular ve bu, roketin üst yanlışsız hareket etmesine neden olur.
Newton’un Hareket Maddelerinin Uygulama Alanları
Newton’un hareket kanunları, pek çok farklı alanda uygulama bulur. Bu yasalar sayesinde:
- Mühendislikte: Köprülerin, binaların ve başka yapıların dayanıklılığı hesaplanabilir.
- Uzay Biliminde: Gezegenlerin yörüngeleri ve uzay araçlarının hareketleri anlaşılabilir.
- Otomotiv Sektöründe: Araç güvenlik sistemleri, çarpışma testleri ve fren sistemlerinin tasarımı yapılabilir.
- Spor Biliminde: Sportmenlerin hareketleri ve performansları tahlil edilebilir.
Bu yasalar, çağdaş teknolojinin pek çok alanında temel prensipleri oluşturur ve mühendislikten tıbba, birçok disiplinde kullanılmaktadır.
Daha fazla bu biçim içerikler için web sitemizi ve de instagram hesabımızı takip etmeyi unutmayınız!
