Günlük yaşantımızın vazgeçilmez bir kesimi olan piller, cep telefonlarından saatlere, dizüstü bilgisayarlardan elektrikli araçlara kadar birçok teknolojinin temel güç kaynağıdır. Pekala, pillerin nasıl ortaya çıktığını hiç merak ettiniz mi? Birinci pil ne vakit icat edildi ve günümüzde hangi cins piller yaygın olarak kullanılıyor?
Gelin, tarihte bir seyahate çıkıp pilin icadı ve gelişimini inceleyelim.
Pil Nedir? Ne İşe Fayda?
Piller, kimyasal enerjiyi direkt elektrik gücüne dönüştüren aygıtlardır. Elektrik gücü ile çalışan taşınabilir aygıtların güç muhtaçlığını karşılamak için kullanılır. Şarj edilebilir ve tek kullanımlık olmak üzere iki ana kategoriye ayrılırlar.
İlk Pil Ne Vakit ve Kim Tarafından İcat Edildi?
Elektrik fikri, 18. yüzyılda bilim insanlarının ilgisini çekmeye başladı. Fakat o devirde, elektrik akımını daima elde etmenin bir yolu yoktu. 1780 yılında İtalyan doktor Luigi Galvani, iki farklı metalin meyyit bir kurbağanın bacaklarına temas ettiğinde hareket ettiğini fark etti. Bu durumu “hayvansal elektrik” olarak isimlendirdi. Fakat, İtalyan fizikçi Alessandro Volta, elektriğin kurbağadan değil, metaller ortasındaki kimyasal tepkiden kaynaklandığını keşfetti.
1800 yılında Alessandro Volta, bakır ve çinko plakalar ortasına tuzlu suya batırılmış kumaşlar yerleştirerek elektrik akımı üretebilen birinci pili, yani “Voltaik Pil”i icat etti. Bu buluş, çağdaş pillerin temelini oluşturdu.
Şarj Edilebilen Birinci Pil
1859 yılında Fransız fizikçi Gaston Planté, günümüzde hala kullanılan kurşun-asit pili icat etti. Bu pil, birinci şarj edilebilir pil olma özelliğini taşıyordu ve günümüzde araba akülerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Günümüzde Kullanılan Pil Çeşitleri
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte farklı tıpta piller ortaya çıktı. İşte günümüzde yaygın olarak kullanılan birtakım pil tipleri:
- Çinko-Karbon Piller: Ekseriyetle uzaktan kumandalar ve duvar saatlerinde kullanılır. Uygun fiyatlı lakin kısa ömürlüdür.
- Alkalin Piller: Çinko-karbon pillere nazaran daha uzun ömürlüdür. Birden fazla elektronik aygıtta tercih edilir.
- Lityum Piller: Daha uzun ömürlü olup saatler, hesap makineleri ve medikal aygıtlar üzere eserlerde kullanılır.
- Nikel-Kadmiyum (NiCd) Piller: Şarj edilebilir ve uzun ömürlüdür, fakat etrafa ziyanlı kadmiyum içerir.
- Kurşun-Asit Piller: Araç akülerinde kullanılan güçlü ve şarj edilebilir pillerdir.
- Lityum İyon (Li-Ion) Piller: Dizüstü bilgisayarlar, cep telefonları ve elektrikli araçlar için en yaygın kullanılan pil çeşididir. Hafif ve uzun ömürlüdür.
Elektrikli Araçlarda Pil Kullanımı
Günümüzde elektrikli araçlarda yaygın olarak lityum iyon bataryalar kullanılmaktadır. Lakin, bataryaların menzil sorunu hala büyük bir araştırma bahsidir. Daha fazla batarya eklemek aracın yükünü artırabilir, bu yüzden bilim insanları daha verimli bataryalar geliştirmeye çalışmaktadır.
Pil Geri Dönüşümü Neden Kıymetlidir?
Piller, cıva, kurşun ve kadmiyum üzere etrafa ziyanlı unsurlar içerebilir. Kullanım ömrünü tamamlamış piller tabiata atıldığında toprak ve su kaynaklarını kirletebilir. Bu nedenle atık pillerin geri dönüşüme kazandırılması, hem tabiatın korunması hem de ekonomik yarar sağlanması açısından kıymetlidir. Ülkemizde, Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği (TAP) atık pil geri dönüşümünü sağlamak için çalışmalar yürütmektedir.
Pil teknolojisi, Alessandro Volta’nın birinci voltaik pili icat etmesinden bu yana büyük gelişmeler kaydetti. Günümüzde, taşınabilir aygıtlardan elektrikli araçlara kadar geniş bir kullanım alanına sahip olan piller, teknolojinin ilerlemesiyle daha verimli ve etraf dostu hale gelmeye devam ediyor. Gelecekte, daha uzun ömürlü ve süratli şarj olabilen pillerin hayatımıza girmesi bekleniyor.
”LED Işıklı Lamba Ne Vakit İcat Edildi?” isimli yazımıza göz atmanızı tavsiye ederiz.
Daha fazla bu usul içerikler için web sitemizi ve de instagram hesabımızı takip etmeyi unutmayınız!
