Telgraf, insanlık tarihindeki en değerli bağlantı ihtilallerinden biri olarak kabul edilir. Süratli ve emniyetli bir formda bildiri iletme gereksinimi, telgrafın geliştirilmesine yer hazırlamıştır. Tarih boyunca farklı cinslerde telgraf sistemleri geliştirilmiş ve bunlar, vakitle daha da evrimleşerek çağdaş irtibat araçlarının temelini oluşturmuştur.
Telgrafın Birinci Sefer Ortaya Çıkışı
Telgrafın tarihi 18. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Birinci telgraf sistemlerinden biri, 1792 yılında Fransız mucit Claude Chappe tarafından geliştirilmiştir. Bu sistem, “optik telgraf” olarak isimlendirilmiştir ve kuleler ortasındaki mekanik kolların hareketleriyle ileti iletmeye dayanıyordu. Fransa’da büyük bir ağ oluşturulan bu sistem, 19. yüzyılın başlarında 5000 kilometrelik bir irtibat ağına sahipti. Fakat hava şartlarına bağlı olması ve gece çalışamaması nedeniyle daha verimli bir sistem gereksinimi ortaya çıktı.
Elektrikli Telgrafın Doğuşu
Elektrik gücünün keşfiyle birlikte, telgrafın daha süratli ve tesirli hale gelmesi mümkün oldu. 1830 yılında Amerikalı bilim insanı Joseph Henry, elektrik akımını uzun uzaklıklar boyunca taşımayı başardı. Bu gelişme, elektrikli telgrafın temelini oluşturdu.
Samuel Morse ise 1835 yılında elektro mıknatıslı telgrafın prototipini geliştirdi. Morse, elektrik sinyalleriyle ileti iletebilmek için bir alfabe sistemine gereksinim olduğunu fark etti ve bu yüzden Morse Alfabesi’ni oluşturdu. Morse’un geliştirdiği sistemde, elektrik akımının kesikli gönderilmesiyle nokta ve çizgilerden oluşan bir kodlama usulü kullanılıyordu.
Telgrafın Yaygınlaşması ve Birinci Telgraf Hatları
Samuel Morse, 1843 yılında ABD Kongresi’nden aldığı fon ile birinci uzun aralıklı telgraf sınırını inşa etmeye başladı. 1844 yılında Washington ile Baltimore ortasında döşenen 65 kilometrelik telgraf sınırı muvaffakiyetle çalıştı. Gönderilen birinci ileti, İncil’den alınan “What hath God wrought?” (Tanrı ne yarattı?) cümlesiydi.
Bu başarılı deneyin akabinde telgraf süratle yaygınlaşmaya başladı. 1851 yılında İngiltere’de birinci ulusal telgraf çizgisi kuruldu ve Avrupa genelinde telgraf kullanımı arttı. 1866 yılında ise Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa ortasında birinci okyanus ötesi telgraf kablosu döşendi. Bu gelişme, kıtalararası anlık irtibatı mümkün hale getirdi.
Osmanlı Devleti’nde Telgrafın Kullanımı
Osmanlı Devleti, telgrafın kıymetini fark eden birinci ülkelerden biri oldu. 1847 yılında Beylerbeyi Sarayı’nda Sultan Abdülmecid’in huzurunda yapılan birinci telgraf denemesi muvaffakiyetle sonuçlandı. 1854 yılında ise Edirne-İstanbul ortasında birinci telgraf sınırı döşendi.
Osmanlı’nın telgrafı faal olarak kullanması, 1856 Kırım Savaşı sırasında gerçekleşti. Osmanlı Devleti ve müttefikleri, savaş esnasında telgrafı süratli irtibat kurmak için kullandılar. Daha sonra telgraf sınırları tüm Osmanlı topraklarına yayıldı ve 1871 yılına gelindiğinde Osmanlı Devleti’nin toplam 11.000 kilometrelik telgraf sınırı bulunuyordu.
Telgrafın Çağdaş İrtibata Etkisi
Telgraf, telefonun icadına kadar dünya genelinde en süratli ve emniyetli irtibat aracı olarak kullanıldı. 19. yüzyılın sonlarına hakikat geliştirilen radyo dalgaları ve kablosuz telgraf sistemleri, irtibatta yeni bir çağ başlattı. 20. yüzyılın başlarında telefon ve internet üzere daha gelişmiş bağlantı araçlarının ortaya çıkmasıyla telgrafın ehemmiyeti azalmaya başladı. Lakin telgraf, irtibat teknolojilerinin temelini oluşturan en değerli icatlardan biri olmaya devam ediyor.
Telgrafın icadı, insanlık tarihindeki en büyük irtibat ihtilallerinden biri olmuştur. Optik telgraftan elektrikli telgrafa, kablosuz bağlantıdan çağdaş haberleşme sistemlerine kadar geçen süreç, teknolojinin nasıl geliştiğini ve insan hayatını nasıl değiştirdiğini göstermektedir. Bugün, telgraf tarihi olarak kullanılmasa da sağladığı teknolojik altyapı sayesinde internet, telefon ve radyo üzere çağdaş irtibat araçlarının temelini oluşturmuştur.
”Faks Makinesi Ne Vakit İcat Edildi?” isimli yazımıza da göz atmanızı tavsiye ederiz.
Daha fazla bu şekil içerikler için web sitemizi ve de instagram hesabımızı takip etmeyi unutmayınız!
